Yaş ilerledikçe kemik ve kas yapısı zayıflar, omurga dayanıklılığını kaybeder ve bu durum omurga kırığı riskini artırır. Özellikle 60 yaş üstü bireylerde görülen bel ağrısı, çoğu zaman basit kas ağrısı değil, altta yatan bir omurga kırığı belirtisi olabilir. Osteoporoz (kemik erimesi), dar kanal (spinal stenoz), bel fıtığı ve disk dejenerasyonu gibi faktörler de omurga sağlığını olumsuz etkiler. Erken tanı ve uygun tedavi ile ağrısız, aktif bir yaşam mümkündür.
Omurga Kırığı Nedir?
Omurga kırığı, omurların zayıflaması veya ani travma sonucu çatlaması ya da çökmesiyle ortaya çıkar. En sık sebep osteoporozdur. Bu kırıklar bazen küçük bir hareketle bile gelişebilir ve ciddi bel ağrısı ile kendini gösterir.
Belirtiler:
- Aniden başlayan şiddetli bel ağrısı
- Boy kısalması
- Kamburluk (kifoz) gelişmesi
- Hareketle artan ağrı
Omurga Kırığı Nedenleri
- Osteoporoz (Kemik erimesi): Yaşlı bireylerde omurların kolay kırılmasına yol açar.
- Travmalar: Düşme, çarpma veya kazalar sonrası omurga hasarı.
- Tümörler: Omurga yapısında zayıflığa neden olabilir.
- Dejeneratif değişiklikler: Yaşa bağlı olarak omurga kemiklerinin esnekliğini kaybetmesi.
Omurga Kırığı Tedavisi
Omurga kırığı tedavisi, kırığın şiddetine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre planlanır:
- İlaç tedavisi: Ağrı kesici ve osteoporoz ilaçları ile ağrı kontrolü sağlanır.
- Korse kullanımı: Omurgayı sabitleyerek kırığın ilerlemesini engeller.
- Fizik tedavi: Kasları güçlendirir, hareket kabiliyetini artırır.
- Girişimsel yöntemler:
- Vertebroplasti: Kırık omur içine kemik çimentosu enjekte edilerek omurga güçlendirilir.
- Kifoplasti: Balon tekniği ile omur yüksekliği düzeltilir, ardından kemik çimentosu uygulanır.
- Omurga kırığı ameliyatı: Çok parçalı, instabil veya sinir basısı yapan kırıklarda cerrahi stabilizasyon uygulanır.
Dar Kanal (Spinal Stenoz) ve Omurga Kırığı İlişkisi
Yaşlanmayla birlikte gelişen spinal stenoz, omurilik kanalının daralması sonucu sinirlere baskı yapar. Bu durum omurga dengesini bozarak kırık riskini artırabilir.
Belirtiler:
- Bel ve bacaklarda ağrı, uyuşma ve güçsüzlük
- Yürürken ağrının artması, oturunca azalması
Tedavi: - Fizik tedavi ve egzersiz
- Ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar
- İleri olgularda kanal genişletme ameliyatı
Yaşlılarda Bel Ağrısı İçin Genel Tedavi Yaklaşımları
- Düzenli fizik tedavi ve egzersiz
- Ağrı kesici ilaçlar ve osteoporoz tedavisi
- Doğru postür ve vücut mekaniği eğitimi
- Uygun yatak seçimi ve kilo kontrolü
Omurga kırığı, yaşlılarda bel ağrısının en önemli nedenlerinden biridir ve genellikle osteoporoz zemininde gelişir. Bu nedenle, ani başlayan bel ağrısı “yaşlılığın doğal sonucu” olarak görülmemelidir.
Erken dönemde tanı konulup omurga kırığı tedavisi uygulanırsa, hastalar kısa sürede günlük yaşamlarına dönebilir. Gerektiğinde vertebroplasti, kifoplasti veya omurga kırığı ameliyatı gibi modern cerrahi yöntemlerle başarılı sonuçlar elde edilebilir.
